www.nowystaw.fora.pl

GrosseWerder

Naprawdę wielka rzecz godna zobaczenia. Może forumowa wycieczka Very Happy

[link widoczny dla zalogowanych]

Cytat:

Nowa atrakcja Żuław. Przenieśli do skansenu 150-letni dom podcieniowy

W czerwcu ma się zakończyć pierwszy etap budowy żuławskiego skansenu w Cyganku pod Nowym Dworem Gd. Główną atrakcją ma być zrekonstruowany od podstaw dom podcieniowy. Tych charakterystycznych dla regionu Żuław budowli nie pozostało już zbyt wiele.

Co ciekawe, dom rekonstruowany obecnie w Cyganku, przywieziono z miejscowości Jelonki pod Pasłękiem, oddalonej o kilkadziesiąt kilometrów.

- Liczący ponad 150 lat, zabytkowy, opuszczony dom w Jelonkach przeznaczono do rozbiórki, a drewniane elementy miały zostać wykorzystane jako opał - tłumaczy Marek Opitz, właściciel domu i pomysłodawca skansenu. - Kupiłem ten obiekt z myślą, że kiedyś go odtworzę. Te plany są coraz bliższe realizacji.

Budynek rozebrano, części zostały ponumerowane, powstał plan budowlany. Następnie, jesienią ubiegłego roku, element po elemencie, dom "odradzał" się w nowym miejscu. Rekonstrukcja liczącego blisko 400 m kw. obiektu jest już na półmetku. Widać już bryłę domu.

- Prace przebiegają zgodnie z planem - dodaje Marek Opitz. - Budynek jest w stanie surowym zamkniętym. Teraz zajmiemy się wnętrzem i pracami wykończeniowymi. Stoją już także filary podtrzymujące charakterystyczny podcień. Około 50 procent materiału musieliśmy wymienić. Dawny budulec częściowo był zniszczony. Dom powinien być gotowy za cztery miesiące. Wyposażenie, rozmieszczenie pomieszczeń będą pokazywały, jak mieszkano na Żuławach przed wiekami.

Dom, wraz z sąsiadującym gotyckim kościołem, parkiem i lapidarium menonickich steli nagrobnych, stworzą pierwsze muzeum regionalne na wolnym powietrzu.

W planach jest kolejna inwestycja. W skansenie ma stanąć replika wiatraka odwadniającego poldery, podobnego do tych, które jeszcze przed stu laty masowo wykorzystywano na Żuławach.

Miejsce ma być atrakcją turystyczną regionu oraz uzupełniać ofertę edukacyjną i historyczną Muzeum Żuławskiego w Nowym Dworze Gd.

- Określenie skansen nie do końca pasuje do charakteru tworzonego przez nas miejsca - opowiada Marek Opitz. - Nie chcę, żeby w tym miejscu można było tylko oglądać architekturę i wyposażenie dawnych gospodarstw żuławskich. Planuję realizować w nim imprezy kulturalne i edukacyjne, warsztaty i wystawy.

Dawne ślady
Dom był wybudowany w miejscowości Jelonki najprawdopodobniej na przełomie XVIII i XIX wieku. Data wyryta na zdobieniu szczytu 1843 może odnosić się do gruntownego remontu lub wzniesienia budowli na starych fundamentach. W 1945 roku musieli przebywać w nim radzieccy żołnierze, o czym świadczy jeden z zachowanych napisów. Po wojnie mieszkały w nim dwie rodziny. Cegła do budowy kuchni i wędzarni była wyrabiana ręcznie, co potwierdzają widniejące na nich ślady palców oraz kocich łap.

Paulina Strzałkowska - POLSKA Dziennik Bałtycki

GrosseWerder

Źródło: [link widoczny dla zalogowanych]
Skansen w Cyganku prawie gotowy. Pierwsi turyści będą mogli go zwiedzać już w czasie najbliższych wakacji

Rekonstrukcja tradycyjnego żuławskiego domu podcieniowego jest praktycznie na półmetku. Dom wraz z pobliskim, XIV-wiecznym, gotyckim kościołem, starym drzewostanem i pobliskim lapidarium gdzie złożono menonickie płyty i kamienie nagrobne, stworzą pierwszy, żuławski skansen. Ma on być w założeniu atrakcją turystyczną regionu. W dalszych planach jest kolejna inwestycja. W skansenie ma stanąć replika wiatraka odwadniającego podobnego do tych, które jeszcze przed stu laty działały na Żuławach.

Na razie jednak trwa montaż liczącego ponad 400 metrów kwadratowych "podcienia". XIX-wieczny obiekt został w elementach przeniesiony z innej części Żuław. Drewniany budynek jeszcze dwa lata temu niszczał w centrum wsi Jelonki niedaleko Pasłęka. Został w końcu rozebrany i przewieziony w elementach kilkadziesiąt kilometrów od miejsca powstania. W Cyganku pod Nowym Dworem Gd. znalazł godne miejsce. Historyczny kompleks stanie się miejscem gdzie każdy będzie mógł zobaczyć jak mieszkali i żyli dawni mieszkańcy Żuław. Takich rzeczywistych miejsc już nie ma. Budynki, które się zachowały nie mają już oryginalnego wyglądu. Mieszkańcy przez lata wielokrotnie je przerabiali.

Część została całkowicie zniszczona. Nie ma już domu z wyposażeniem takim jakie znajdowało się w dawnych żuławskich domach. Eksponaty w żuławskim skansenie mają chociaż w części zapełnić tę lukę.
- Prace przebiegają zgodnie z planem - opowiada Marek Opitz, właściciel rekonstruowanego podcienia. - Na szczycie domu zawisła już wiecha. Wstawiliśmy także okna, takie jakie były tutaj oryginalnie. Można podsumować, że budynek jest w stanie surowym zamkniętym. Teraz zajmiemy się środkiem i pracami wykończeniowymi. Stoją już także filary podtrzymujące charakterystyczny podcień.

Od kilku miesięcy potężne, drewniane elementy były na nowo składane i obrabiane z wykorzystaniem tych samych technik, jakie stosowano przed stu laty. Ekipa budowlana na miejscu pasowała i przycinała belki, wypełniając szczeliny wiórami, trawą i gliną. Najważniejsze prace konstrukcyjne dobiegają końca.
- Około 50 procent materiału musieliśmy wymienić - tłumaczy Marek Opitz. - Dawny budulec częściowo był zniszczony. Patrząc na dom widać, że wiele belek jest nowych. Połowa konstrukcji dachowej została wymieniona. Dom ma być gotowy za kilka miesięcy. Wyposażenie, rozmieszczenie pomieszczeń będą odzwierciedlały to jak mieszkano na Żuławach przed wiekami.
- W czerwcu chciałbym zorganizować pierwszą wystawę poświęconą historii rekonstruowanego domu podcieniowego - opowiada Opitz. - Zależy mi na tym, aby powstający dom był miejscem otwartym, gdzie będą realizowane inicjatywy ratujące symbole żuławskie. Cyganek to miejsce gdzie pielęgnuje się ślady kultury polskiej, niemieckiej, holenderskiej, ukraińskiej, które świadczą o wielokulturowości Żuław.

Paulina Strzałkowska - POLSKA Dziennik Bałtycki

GrosseWerder

Skansen w Cyganku w reportażu "Z Pomorza".

Źródło: ww6.tvp.pl
„Z Pomorza” – to magazyn, w którym raz w miesiącu ukażą się reportaże z Dolnego Powiśla, Żuław i Kociewia.
Zamiarem autora jest prezentowanie ludzi i zdarzeń istotnych dla każdego z tych regionów, wymagających poświęcenia więcej czasu i uwagi reportera, niż mogą to uczynić magazyny informacyjne.

Oglądając program "Z Pomorza" inni dowiedzą się o mieszkańcach, ich sukcesach i kłopotach, pomysłach na rozwój regionu i atrakcyjne życie, intertesujacych ludziach, radościach i dramatach,. W każdym wydaniu zobaczymy dwa lub trzy reportaże.

Emisja: w pierwszy i trzeci poniedziałek miesiąca o 8.45. Powtórka tego samego dnia o 17.00.

[link widoczny dla zalogowanych]

Link do stronki z której można pobrać dotychczas wyemitowane programy.
[link widoczny dla zalogowanych]
Repotraż z Cyganka to ten z datą 06.01.2009